Idealna obora uwięziowa na 100 krów ma już 15 lat i wciąż doskonale funkcjonuje. Jakie ma rozwiązania?

15 letnia uwięziówka, która wciąż fantastycznie funkcjonuje

W tym roku, zupełnie przypadkiem, ponownie zawitałam do Nowego Zglechowa. Jednak gospodarstwo już od 13 lat prowadzi syn państwa Grzegrzułków – Marcin z żoną i synami, pod skrzydłami których mocno się ono rozwinęło. I chociaż wiele się w nim zmieniło, to wzniesiona przed blisko 15 laty obora wciąż doskonale funkcjonuje, przede wszystkim dlatego, że postawiono wówczas na najnowocześniejsze rozwiązania technologiczne dla obór uwięziowych.

Gospodarze zdecydowali się bowiem na przejazdowy, bezstropowy budynek, pierwotnie o wymiarach 28 x 13,5 m, z 38 stanowiskami. Kilka lat po przejęciu gospodarstwa Marcin Grzegrzułka postanowił oborę przedłużyć tak, że dziś jej długość wynosi 65 m, a inwestycja (której początkowym zamiarem było stworzenie magazynu na pasze) umożliwiła ostatecznie zwiększenie liczby stanowisk do 98, które po obu stronach przylegają do szerokiego na 4,5 m stołu paszowego. Wychodząc z założenia, że obora musi być widna i dobrze wentylowana, zastosowano w niej szeroki, prawie na 3 m świetlik kalenicowy, a w szczelinach podokapowych zamontowano wąskie okna umożliwiające regulację wlotu powietrza; w nowej zaś części – kurtyny.

– Docelowo obora służyć ma wyłącznie krowom laktacyjnym, jednak dziś nie ma jeszcze pełnej obsady – poinformował Marcin Grzegrzułka. – Utrzymujemy stado bydła liczące 150 sztuk, w tym 85 krów dojnych, o średniej wydajności 10 200 kg mleka od sztuki.

Wszystkie rozwiązania doskonale sprawdzają się od lat

Obok rozbudowy obory, nie było konieczności przeprowadzania w niej większych zmian, gdyż pomimo upływu lat, wszystkie zastosowane rozwiązania doskonale się sprawdzają. Są tylko lepiej wykorzystane, a najlepszym tego przykładem może być wyjątkowo sprawna obsługa związana ze ścieleniem stanowisk. Umożliwiają ją szerokie – na 1,80 m – przyścienne korytarze gnojowe. W ubiegłym roku pan Marcin zainwestował w dużą prasę kostkującą, prasującą słomę w duże, podłużne kostki, które po przywiezieniu do obory układane są na całej długości korytarza, co wystarcza na dościelanie stanowisk przez około 3 miesiące. I co ważne, nie utrudnia to w żaden sposób komunikacji po korytarzu. Swego czasu hodowca postanowił na próbę zastosować na kilku legowiskach maty, jednak z pomysłu tego szybko zrezygnował, bowiem – jak przyznał – słoma jest zwierzętom bardziej przyjazna, legowiska są suchsze, a racice zdrowsze.

• Szeroki na blisko 3 m świetlik kalenicowy i bardzo dobra wentylacja budynku, to niewątpliwie atuty tego uwięziowego obiektu

Od początku funkcjonowania obora wyposażona jest w hydrauliczne zgarniacze obornika oraz dojarkę przewodową firmy DeLaval z 12 aparatami udojowymi (po 6 na każdą stronę). W gospodarstwie pracują też trzy maszyny od firmy Alima-Bis: wóz paszowy o pojemności 12 m³, przyczepa skorupowa o ładowności 14 ton oraz rozrzutnik obornika o ładowności 16 ton.

– Wszystkie doskonale się sprawują i pomimo że pracują w gospodarstwie od lat, są bezawaryjne. Dość powiedzieć, że wóz paszowy użytkujemy od 11 lat i jedyne co w nim wymieniłem to krzyżak, taśmę i oponę – potwierdził pan Marcin.

• Zmiana prasy na większą skróciła pracę przy ścieleniu stanowisk. Duże, podłużne kostki słomy rozkładane są dziś na korytarzu gnojowym na całej jego długości i wystarczają na dościelanie przez okres ok. 3 miesięcy

Dawka pokarmowa zadawana z wozu zbilansowana jest na produkcję około 25 litrów mleka dziennie. Wydajniejsze sztuki dokarmiane są 6 razy dziennie z ręki paszą granulowaną. W mieszanki hodowca zaopatruje się w firmie Tasomix, gdzie kupuje 3 rodzaje pasz: przeznaczoną do wozu paszowego o 15% zawartości białka, mieszanką o zawartości 22% białka i specjalną dla krów w okresie okołoporodowym.

Przy krowach utrzymywanych w systemie uwięziowym jest mniej pracy

Od dawna hodowcom marzy się zamontowanie automatycznego wózka do zadawania pasz treściwych, jednak pilniejsze potrzeby sprawiają, że inwestycja z roku na rok jest przekładana. Zresztą, dokarmianie z ręki, nawet 6 razy dziennie – jak przyznał Marcin Grzegrzułka – nie stanowi większego problemu i nie zajmuje wiele czasu. A to za sprawą jakże pomocnej i przerobionej według własnego pomysłu taczki. Po prostu w miejscu nóżek zamontowano małe kółka.

– Bez konieczności podnoszenia i opuszczania, jedną ręką pchamy taczkę, a drugą rozsypujemy paszę. Jest więc szybko i lekko – wyjaśnił hodowca, którego zapytałam, czy przy tak licznym pogłowiu nie żałuje, że nie użytkuje obiektu wolnostanowiskowego odpowiedział, że w jego opinii długowieczność krów utrzymywanych na uwięzi jest dłuższa, bowiem system ten zapewnia indywidualne podejście do każdej sztuki, lepsze wychwycenie wszelkich anomalii i szybką na nie reakcję.

– Nie narzekam też na pracochłonność uwięziówki, bowiem tak mamy zorganizowaną codzienną pracę, że obsługa zwierząt jest bardzo szybka. W czasie kiedy doimy, automatyczny zgarniacz usuwa odchody; po doju, który ma 12 aparatów zajmuje nam zaledwie godzinę, zadajemy TMR, a z zaopatrzonych w słomę korytarzy błyskawicznie dościelamy stanowiska – tłumaczył hodowca.

• Ładowarka Massey Ferguson to jedna z ostatnich inwestycji i jedna z ulubionych maszyn Mateusza Grzegrzułki

Wszystkie pasze objętościowe przechowywane są tutaj na pryzmach, co w opinii gospodarza jest nie tylko tańszym sposobem konserwacji traw, ale pozwala też na szybsze wykonanie TMR-u.

– Od lat stawiamy na duże maszyny, które pozwalają nie tylko na sprawną pracę we własnym gospodarstwie, ale również na świadczenie usług – poinformował pan Marcin, dodając, że tym sposobem są nie tylko dobrze wykorzystane, ale przynoszą dodatkowy dochód gospodarstwu, co pozwala na kolejne inwestycje. A świadczenie usług zaczęło się od zbioru zbóż Bizonem, który z czasem zastąpił nowy kombajn John Deere. Dziś Marcin Grzegrzułka użytkuje u siebie i okolicznych rolników m.in.: przyczepę do sianokiszonek o pojemności ok. 60 m3, siewnik do podsiewu traw, czy rozsiewacz przyczepiany Sulky.

• A to kolejny prosty i jakże funkcjonaly pomysł – wózek do przewożenia aparatów udojowych (a jest ich w oborze 12)

Prawie od 15 lat hodowca sam wykonuje zabiegi inseminacji (nasieniem głównie z firmy ABS i MCHiR) i jak przyznaje, to nie tylko oszczędność pieniędzy, ale i czasu, pod warunkiem, że stado przebywa w oborze uwięziowej.

– Gdybym musiał wychwycić wszystkie „ustawione” hormonalnie krowy w rui w oborze bezuwięziowej, wyłapać je i np. unasiennić na raz, np. 10 sztuk, z pewnością musiałbym poświęcić więcej czasu niż w uwięziówce – zaznaczył pan Marcin

Człowiek „orkiestra”

O Marcinie Grzegrzułce z całą pewnością można tak powiedzieć. Jest nie tylko hodowcą i producentem mleka, ale – jak wcześniej wspomniałam – zajmuje się świadczeniem usług rolniczych.

Oprócz tego jest też urodzonym społecznikiem. I chociaż trudno wymienić wszystkie pełnione przez niego funkcje, wspomnimy o najważniejszych: od trzech kadencji jest prezesem koła powiatu mińskiego i otwockiego Mazowieckiego Związku Hodowców Bydła i Producentów Mleka, jest też sekretarzem zarządu mazowieckiego związku oraz administratorem facebookowej strony MZHBiPM, a także delegatem na walny zjazd przedstawicieli PFHBiPM.

Pan Marcin jest też członkiem rady nadzorczej OSM Garwolin. Od lat systematycznie uczestniczy w wystawie zwierząt hodowlanych w Siedlcach.

• Taczka na trzech kółkach, to pomysł i wykonanie pana Marcina. Dzięki temu nadzwyczaj prostemu rozwiązaniu dokarmianie krów z ręki 6 razy dziennie jest lekkie i płynne

Jak na to wszystko znajduje czas?

– Nie byłoby to oczywiście możliwe, gdyby nie pomoc żony, rodziców i naszych synów – podkreślił na koniec pan Marcin.

• Diana i Marcin Grzegrzułkowie z synami: Mateuszem (na zdjęciu), Marcelem i Tomaszem, gospodarują na 100 ha, w miejscowości Nowy Zglechów (gm. Siennica, pow. miński). Rolnicy uprawiają 35 ha zbóż, 35 ha kukurydzy na kiszonkę oraz 30 ha trwałych użytków zielonych. Państwo Grzegrzułkowie są dostawcami Okręgowej Spółdzielni Mleczarskiej w Garwolinie, do której sprzedają około 700 tysięcy litrów mleka rocznie.

Beata Dąbrowska
Zdjęcia: Beata Dąbrowska